Katinningat Ilaujunut 28 “Asijjisuuq Asijjiinani” Inuit Pijunnarninginnut Asijjirunnaqsijugut − Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katujjiqatigiingita Issivautaa

Tupai (12 Tisimpiri 2023) – 28-ngat Katinningat Ilaujunut (COP 28) iluani Katujjijut Gavamaqatigiingittut Tunngavingat Katinnirmut Silait Asijjirninginnut Isulilauqpuq, Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit (ICC) takuvait qanuittut ajjigiingittut Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit, Inuqaqtutik Qaujimajitarnik, makkuktunik, Iqqanaijaqtinik Issivautarmillu Siara Ulsvig, Issivautaup Tullia Lu Qupirrualuk, nipiqaqtittilauqput Inunnik silanut uqallattunut

“Tusaruminaqpuq aulajunnaqsitikkattigut Nunalinnut Nunaqaqqaaqtunullu Inuit Tunngavingat tallimakasatnut arraagunut pilirillutik nunarjuarmiut Nunaqaqqaaqtullu Inungit,” uqaqtuq Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingita Issivautaup Tullia Lia Qupirrualuk. “Tunngavik Imminut Saqqittiniuvuq, Nunaqaqqaaqtut Qaujimajitangit atuttiaqput pilirijjusirnik ” tamaani arraagumi, Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit nassarunnalauqtut marruunnik qaujimatait nipinginnik Tupaimut ilaullutik Katittuni Tunngaviullu Qaujimajanut uqausiqarnirnut.

Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingita Issivautanga Siara Ulsvigup uqausirillunigit ilaliutijauningit Nunaqaqqaaqtut Inuit inuillu pijunnautingit titiranut, piqasiuttugu ilisarijauningit nunaqaqqaaqtut Inuit Qaujimajangit pirjuatut pilirijausimajutut. Uqarmilluni imangit titiraqsimajut avissijut Nunaqaqqaaqtunik Inunnik nunalinnit, uqausiriluaqtugu katitittugit pijunnanngitittimmata tamakkiingnik ajjiungittunik pijunnautinginnik nunaqaqqaaqtut Inuit pirjuanguninginnullu qaujimajangita nassaqtaminut qiniqtunut qanuqtuurutissanik sinanut qanuirjuaqtunut.

Atausiq saqqijaaqtittijuq attuininganik titiranut nanijauvuq titiraqsimajuni uqaqtuni pittiaqtukkut nalimuttukkullu katinnirnik Nunaqaqqaaqtut Inunnik atuqtitauninginnullu “qaujimajaujut, silatuniit uppirijaujullu Nunaqaqqaaqtunut Inunnut” atuliqtillugit aaqqigiarutinut tikitaunasuttunut. Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingita Issivautanga Ulsvig uqarmat, “Atuutiqattiaqtuq Nunaqaqqaaqtut Inuit ilagijaulutik uqaqatigiittunut qanuqtuurutinillu tunisijunnarlutik kipumut. Kisiani, uqakkannirumavavut najavut anivullu Mikittumi Qikiqtarmi Sanavalliajunut Nunanut angiqpugullu qanuilijut Tupaimi asijjiqpalliavut asijjiinatillu. Ungasittumut suli upagiaqaqpugut, — — piviqaluaratalu.”

Angiqatigiiguti saqqittuq Inuit taututtillugit imarnik sigjamiutanut nunalinnut angirramini Inuit Nunangani. Sikugajuttuq Nuuvimpiriup pigiarningani unuqtuni nunani, maannauliqtillugulu aullarvissaullutik. Kisiani tamaani arraagumi, uqquuniqsaulluni ukiaksaami iliqqusianit, nillasunginniqsanut ukiunut, sanngiluamajaaqtunullu anurinut sikujunnangijjutauvut, attuillutik inuit angunasuttinginnik aullarunnarninginnut niqissaqtarlutik niqittiavanik. “Tunnganivut tariurnit atugassanut,” Ulsvig uqaqtuq, “ajuriqsuivuq attuiniukautigininginnik silait asirjirninginnit niqiqarunnaqtittinnut, qanuinginnittinnut iliqqusituqattinnullu.”

Uqausingit sanngiikkaluaqtutik, tanna nalunaiqsivuq sivulliqpaamut silait asijjirninginnut angiqatigiigutimut uqausilinnut “asinuarnirnut” uqsunit. Taanna naliannut angirutaulaungittuq kiniqtuliuqtiit uqsuliuqtiillu gavamanit, piqasiuttugit qassitausat kisuliuqtinut ikajuqtinut ilaulauqtunut, assurulauqtut uqausiqaqujinatik uqusunik – ikitauningit silanut asijjurutaulluataqtut- kingulliqpaanit titiranit.

Katinningat ilaujunut 28 sivulliqpaamut “nunarjuarmiunut ujjirusungniq” ilaujut takunattutik sivumuaqpalliajunik tikitaunasuttunut nunarjuap uqquugajunningit timaaniitillugit 1.5 Sialsiasnut aaqqittaullutik 2015-mi Piarismi Angiqatigiigutimut. Titirat piqasiujjijut pingingnallattaaqtumik sulijumik 2023 uqquulaangulaarmat puigujjaiqsimajaujunit, attuiniillu silait asijjirninginnit taimaippalliavut sukkaliniqsaullutik qimaktattinnit. Titirat uqakkanirivut tuavirluni qanuigiariaqarnirnik tikitassauqullugu 1.5 Sialsiasmut saallugillu silanut assururjuarniit tamaani atuutiqattiaqtuni 10 arraaguni.

“Angirravut uqquusivalliammat tisamaiqsuqtuni sukkaniqsamik asinit nunarjuarmiunit,” Qupirrualuk uqaqtuq “Atuqsimajavut takusimajavullu tamakkiillu kiglisiniarnikkut qimirunirnit, uqaqput pujuuqtittijunnailligatta kapan taiaksaitnik silanut. Tuavirluni aturunniiqtittiniq atuutiqattiaqtuq tikittunnarniaruttigut Piarismi Angiqtaujut.”

Ilagilluniuk asinut pirjuanut qanuittunut katinningannirnut ilaujunut 28-mut aulajjaktauningit Asiujunut Surattunullu Kiinaujat, uqausiullutik sivulliqpaami ullurmi katittunut. Kisiani, Inuit asiillu Ukiuqtaqtumiut Nunaqaqqaaqtut Inuit pijunnangittut suli naliatuinnarnut kiinaujaqtaarusinut kipumiilauqtunut Tupaimi.

“Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit isuliqujiinnarniaqtut sulingittumik taimaittittijumik, ajungittunut ajurunniiliqtunullu gavamanut, ikajuqtuqujilutillu Nunaqaqqaaqtunik Inunnik nunarjuap qutiinniqsanginni, piqasiullugit tamakkiit Nunaqaqqaaqtut Inuit, tavvungakautigimut Nalimuttumullu Pijunnarluni Kiinaujaqtaarusirnut Angirutaujunut UNFCCC-kunit,” Ulsvig uqaqtuq.

“Tikituinnangittugut silait asijjirningita asijjirunnarninganut,” Ulsvig uqakkanniqpuq, “ilisarijaunginningit attuinnillangit silait asijjirninginnit pijunnautinginnut nunaqaqqaaqtut Inuit Tukiqaqpuq Inuit pijunnautinginnut asijjirvimmuarutigutittauq. Kipumiittariaqaqtugut tamakkiini angiqatigiigasuttulirinirni, silait asijjirninginnutuangungittuq kisiani naliatuinnarni asini nunarjuarmi pilirijjusirni attuijunik uvattinnik.”

Taanna inugialaangulauqtuq silait asijjirninginnut katittunut qangalimaamit, 100,000 kasat inuit upattutik nutaalaamajaaluamut tupaimut. Arraani Katinningat Ilaujunut 29 Paku, Ajupajanmiilaaqtuq.

-30-

CONTACT: