Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingi Ministautit Uqausiksangit
Unikkaangit Jimi Sitaats, Angajuqqaangat ICC−Kut (Alaaska) 20 Mai 2021 Rakjavik, Aislan
Angajuqqautit, Iqqanaijaqatit, Piqatiillu.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingi (ICC−kut) quviasupput ilagijaugitsaq quviasuutautillugu avatit tallimallunit katimajiulirningita Ukiuqtaqtumut Katimajiit. Amisuuniqsauqunalauqtuugaluat uvaniittut, kisiani ajurnarmat nuvagnarjuaq-19−mut qanimannauninganut.
Taikkua inuit piqatauqattaqsimajut tamaksumani pinasuarnimik ungataanut 25 arraaguit upigijaksaqammaripput. Pingasuujuqtut piliriqatigiittut iqqanaijaqatigiit, amisut ajjigiingittut iqqanaijarviujut, ajjigiingitunillu qaujimaniqauqtut kajusititsitsiaqsimammata timiujumit pigialauqsimammata taimangat Katimajiit pigiaqtitaullutik 1996−mi, aatuami. Nasairvigivavut upigillugit amisut Angajuqqautit Ukiuqtaqtumut Pilirijut ammalu Piqataunginnarviqaqsutik Piqatauvattut ajauqtuillutik atuagatsanit atuliqujaujunit savvaqpatsugit atuliqtitauniarmata Ministaujunut sitamaujungigaqtuni ukiuq taqtumi nunalirjuanit ungataanut arraangut avatikasait aniguqtuni.
ICC−kut quviasupput nalunaiqsigiksaq aqqusiuqtauninganit Ukiuqtaqtumut Katimajiit Tukimuagutinganut Parnaut akunialuaqtuq piliriangunasaaqtuminiq. Aiglankut iksivautauningat quviagijaujariaqaqpuq pinasuaqsimaningit pillugit ajaurinirmut tamaksuminga Tukimuagutimut Parnautimut iqqanaiqtauninganut.
Nuqqaumikainnarutiqalauqsutik, Katimajiit utikkaniqsimalirmijut turaaqtaminut nalimugiititsigasuarnirmit aturunnaqtutigut pivallianirmit saputijaujariaqarninganilu avatiup. Uqalimajujunga taakkunuunga marruunnut timiqutaujuunnut arraaguuk marruuk aniguqtuunni ruvanimi kinguusajauningata nalimugiigiaqarniup pillugu. ICC−kut sulijuqsaqtut ukiuqtaqtumut katimajiit suli qaujigasuarmata nalimugiigialimmik. Qujanaqpuq, nunarjuami silaup asijjirninga katimajjutiksanuukkanirninga.
Inuit isumaaluutiqaqput nungutirinirmik imarmiutanik sapujjausimajunik ininik. Ilaujariaqaqpugut parnaitilluta, saqqittiluta amma aulattiluta taikkuninga sapujjausimajunik nunanik qanigijanginnik uvvaluunniit nunagijatta qanigijaani. Inuit aturumajut inuusirminni atuqpattaminnit. Nanijariaqaqpuq nalimugiititauniq tamakkutiguuna pivalliatitsinikkut piuqsuanikkullu. Iqqagijaqariaqarnirlu asitta piqqusinginnit ajjigiingitanginnit isumagijaliit sivulliutijangillu ajjigingitsuningit.
Inuit isumaaluutiqarmata siammaiviuvallianinginnit tariurmiatait saputijausimajut. Piqatautitauqattariaqaqtugut parnaujjijuni, saqqititsijuni ammalu aulatauninginnit taikkua saputijausimajut nunattinni angirraqarvivut. Angiqtausimagiaqaqtugut tamakkununga saputijausimajunut inuusiqarvigilugillu atuqtatinnit taikkua aturatsat nunami niqigijavut piqqusittinnulu annaumagutiit. Avititaujjaanginnatta niqittinnit piqqusitinnillu.
Isumaaluutiqarmijuguttauq pinasuarniminirnit killiqaqtitsigajaqtunit angunasuarunnanittinnit niqitsamik nirikkaigutitsatinnit ilajaattinnik. Kikitaujjaanginatta uqaqatigiigutaujunut tukitaarutauvattunullu qanuq niqitsavut nautsituqtaugiaqarmangaata aulataulutillu. Piqatautitaujariaqarniqpaujugut nalianni Ukiuqtaqtumi uumajulirinirmi aulatsiniugasuaqtunut saqqiqtautuinnarialinnut. Angirutiqajjaannginatta piqqusivut atuqtitautinnagu. Tamatumunga angiqatigiigutitaqariaqangittuq.
Kajunngiqsallarippavut Ukiuqtaqtumut Katimajiit piqatauqullugit inungnut pivalliatitautillugu atuagaksat atuliqujaliangusimajut uqausiliit tamakkuninga isulaalugijattinnit marruunnik isulaaluutaujuuni. Sammivavut taikkua timiqutaujut isumaaluutiliit avatiup piuqsuaqtaugiaqarninganik ammalu uumajunnarviujut ilitarijaulutik pijunnautingit Ukiuqtaqtumi Sivulliit Inungit piqqusirmigullu annagialiit. Qaujimajutit kinaummangaaqpit, pijariaqarutalu, taigurajaqqattigit.
ICC−kut kajungiqsaivut qaujimajautsiariaqullugu sivulliqpaaq katimajjutiminiq Raikjavingmi Angiqatigiigutimiittumit imailingajuq “Inuit Ammalu Nunaliit Ukiuqtaqtumiutat”. Tamanna pituinnaningittuq, pijugatsaijuqaqtuminiq tamakkua katimajjutautillugit aajiiqatigiigutauningani Angiqatigiigut. Uqaqatigiigutaulluataqsuni pivalliatitsiniq piuqsuariaqarniluunniit sivulliujariaqarmangaat. Quviasuppugut Ukiuqtaqtumi inuit nunaliillu sivullititaummata tamatumani. Sulijurijavut tamanna taimailingajariaqarninganik.
Uppirigattigu Inuit inuusiqarialiit iluminnit pigiaqtumik, piliriqatiqarlunilu, nunamit. Takunnaqtavut ilaannikkut apurutiqaqattarmat takunnaqtanginnit saalaqaqsimajuup inuunasuarniup sulijuqsanilimmik inuk aulatsigunnarninganik nunamit. Taimailinganirmut atuqtaujut ulurianaqtuuqattaqsimajut Ukiuqtaqtumut nunarjuamullu. Asianik tautunniqaqtugut, ajjigingitanganik isumagijaqaqtugut atuutiqatsianiaqtumit Ukiuqtaqtumut Katimajiit aniguqtitsiarumajanganit.
Piqataujut atausirmik papatsimmata, sangutsiniq asingilluniuk. Piqatauniq atuutiqangittuq naalattuqanngippat isumaalutigijavullu ippigijaungittut ippigijaugiaqaqturijavut. Maannaujumi Ukiuqtaqtumut Katimajiit isumaalunnaqsisimammata uvattinnut. Tukinga atuutilimmik piqatautitauniup ajjigingitanganit tukiqarmat Ukiuqtaqtuq taijainingata Piqataunginnaqtunut Piqataujut taimailingatillugit.
ICC−kut takugumajut Ukiuqtaqtumut Katimajiit uqausiqaqtillugit ilanginnit sivulliutijaujut pimmariujunit uvattinnut: niqiqatsiariaqarniq aulatautsiariaqarningitalu uumajut iningillu attuaqatingit; atuqtuksaliriniq ammalu inulirijikkut ajurnarutaujut nunalittinni; avatilirinirmut ilusirmungajunit isumaaluutiqarniit; piqqusiup annagiaqarninga; ammalu sulijumik atuutilimmik piqatauniq. Naammatsivuq aturlugu nunaqaqqaaqsimajut qaujimaninga piqatauluni killisiniarnikkut qaujisarnikkut tuksiraangusimalirmat arraagunut avatit tallimallu aniguqsimaliqtuni.
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit itakajuqtuiqattaqsimainnaqput Ukiuqtaqtuq sailinirmiilluni nunauninganik. Kingunittinni uqausiriqattaqsimajavut ukiuqtaqtuq sururnaqtuqariaqanginninganik. Isumaaluutiqaratta maannaqammiulauqtut ninngaumaniqaqsutik ammalu uqalimanirluttunit ilanginnit Ukiuqtaqtumi nunalirjuat. Takugumanngitavut Nunavut angirraqarvivut saalaqarasuarutautillugu akaunngilliurutiqaqtillugulu. Takugumanngittugut nusarjuavut nangulutautillugu asitta inuit pinailutanginnut.
Qujagivavut aislaanmi piliriqataujut sannginiqarmata sivuliqsutik timiqutaujumit iksivautaunirminni. Iqqanaijatsiaqsimajut uqumaiksaqannirutaugaluaqtillugu nuvagnarjuaq-19−mut qanimannaq. Ikajuqtuivugut Rasamiut iksivautauninganit piniarniraqsimaninginnillu aksururlutik iqqanaijaariniarlugu kajusiniqatsiarumamut.
Qujannamiik tamaksuminga piviqarviqaravit.