Utupiri 28, 2021−ngutillugu – Ankurij, Alaaska – Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit (ICC) sivukkatarviliit katimajaqtuqtunik Inungnit Qatujjiqatigiit Nunaliuqatigiit Katimajjutiqanirivattanganut Silaup Asijjipallianinga Pillugu (UNFCCC) COP26 katimanirmut Galaasgumi, Sikaatlan katimaniugumaarniaqtuq Utupiri 31 tikillugu Nuvipiri 12, 2021 Katimajaqtuqtut piqasiujjijut ICC−kut Iksivautanga Talii Sampu Tuaruu (Sivuliqtuq Katimajaqtuqtunit), ICC−kut Kanatami Angajuqqaap−Tuglia (Nunarjuami) Liisa Qupirrualuk, Kanatami Inuit Inuusuttunut Katimajiit (NIYC) Angajuqqaaq Purain Pattul, Inuit inutuqait, nunaliuqataujut, ammalu inuusuttut Alaaskamiinngaaqsimajut, Kanatamik, ammalu Kalaałiit Nunaanik.
“Inuit ulurianaqtumiilirmata atuutiliqsutillu inuuluni timiqarluni kamagijautsianginipmik timiqarluni pijunsautautillugu attanangittumi qanuingisiaqtumillu avatiqariaqarnirmik, uqaqtumini ICC−kut Iksivautanga Talii Sampu Tuaruu. “Ungataanut arraagut 30 inuit takusimaliqput Ukiuqtaqtuup avatinga surattautillugu silaup asijjirninganut. Katimajjutaujariaqallarittuq tamanna silaup asijjirninga katimajaqturvigijavut tilisivugut inuulluta katimanirmi tavvani nunarjuami sivuliqtinut ikajuqtaugumalluta pingasunik pijariaqallariliqtunik aulajjagiarviqarumalluta.”
ICC−kut pivagiijaqsimavut COP26 Inillagutauluni Paippaami titirarvigisimajumik pingasunik aulajjagiarviuqujaujunit katillugit “pilirijjutiksanik aturaksanik kinnguumajaujunik saputigumalugu Ukiuqtaqtuq”. Inuit ikajuqtaugumajut nunarjuami sivuliqtinut imaiqullugit:
- Pigiarlutik ajuinnarvigilugulu qatsurjuumitillugu nunarjuap nirumitsivallianinga.
- Ukpirilugit nunaqaqqaaqsimajut Qaujimaninga ammalusivulirunnarningit silaup asijjipallianinga pillugu kamagunnanikkut ikajuqtuqtaulunilu nunaqaqqaaqsimajut piqatauqattarninga aulatsinikkut silamik.
- Ilitarigit imaviit ammalu imait quanguinnaqtut niglasuttumut tuavirnaqtumiilirninginnik saputijaujarialiit namminiqaqataulutik piliriqataunikkut Inuit.
“Inuusiriqasiutitsugu silaup asijjirninga atuqtillugu sulijuuvut arraagugasannut. Qitiqpasiani-Utupirimi nunanniilauqsimagama, Puvirniqtumi, Ukiuqtaqtungani Kupaik. Aputitaqajungittuq, sikuvalliajuqaraniluunniit. Piqsirajukkaluarmat aputitaqaqsunilu Inuillu utaqqisiaqsutik sikkutsiijut aullaqattarviginialirmigamiuk sikuppat,” uqaqtuminiq ICC−kut Kanatami Angajuqqaap−Tuglia (Nunarjuami) Liisa Qupirrualuk. “Nunarjuamiut atuutiliqtut qanuq tukiqarmangaaq qaujillutik inuusiqariaksaq silaup asijjirninga atuqtillugu. Tavvani arraagumi inuit ulivijjuaktuni atuutisimaliqtut Iurummi Aisamilu, ikualajut Kanatami, Rasami, ammalu Mialigai Nunanginni, paniqtuqsiutullu Purajiulmi Maatagaaskamilu.”
Ungataaniiliqtut arraagut qulit 2009−mi silaup asijjirninga pillugu katimanirmi COP15, Inungnit nipiqaqtitsijuq Siila Vuat−Kuluuttia uqausiqaqtuminiq Ukiuqtaqtuq nalunaikkutaugianganik silarjualimaamik. Ukiuqtaqtuq ulurianaqtumiiliriiqsimajuq qaujimagiatsiaqujitsunilu , imaangaiqsunilu tamatuma miksaanut asijjirniq pillugu. Uqariarutigitsugu “saputiguttigu ukiuqtaqtuq, sapujjivugut nunarjuamik.”
Inuit inuusuttut, taimaatsainna inuusuttut nunarjuami taimaimmata, maannauliqtuq nalunaqtumik sivuniksaqaliqtut. “Uqausituinnaungittunik kinguumatsiliratta,” uqaqtuminiq Purain Pattul, Angajuqqaq Kanatami Inuit Inuusuttunut Katimajinut (NIYC). “Ukiuqtaqtuq qaujimajavut arraaguugasalunnut asiuvallialirmat aujuittut manguumalirninginnut sikuulu ausaqailirninganut. Nunavut ilitarnarunniiqpallialirmat.”
Taakkua ICC−kut katimajaqtuqatautitangit silaup asijjirninga pillugu COP26 sivulirutauniaqtut Tariumi Aulatsinirmut; inuusuttut ammalu iglurjualiriniq; ammalu Inuit qaujimaninga silaup asijjirninganik; utirjuumititsinirmik, ilitturnirmik ammalu aaqqigiarigunnanirmik. “Inuit Unnunga” pitaqaqasiutigajarmijuq Nuvipiri 5−nguliqpat quanguinnaqtut Niglasuttumut Illuqutingani. Nunarjuami Inuit Ullunga pigiaqpattuq katimaniqaqtillugit COP26−mik Nuvipiri 7−mi. Ullulimaamik iqqaumaksiniit atuutititaugajaqtut Situraaskalait Silattusarvijjuangani ammalu ikajuqtuqtaulluni Sikkaasikkut Gavamanganut. tarrijaaksaliaminiq “Kingulliqpaaq Siku”, ammalu “Atuutiliqtavut” takutsautitaugumaarniaqtuq, piqqusirmungajullu suruluujarnit parnatausimallutik.
ICC−kut sivuliqtingit ammalu ilagijaujut ICC−kunnut katimajaqtuqtut piqataulaarmijuttauq amisuni pilirinirni, piqasiutitsugit Nunalimmi Nunaliit ammalu Nunaqaqqaaqsimajut Uqarviqaqtitauninga Katimanirmi (LCIPP) Tukimuattitsinirmut Piliriqatigiit, Kanatami Iampasikkut, Salumajumik Uummaqqutiqarnirmut Katujjiqatigiit, Nunarjuami Uumajulirijirjuakkut, Ammalu Ukiuqtaqtumut Katimajiit Piuqsuaqtaugiaqarninginnik Ukiuqtaqtumi Piruqtuit Ammalu Uumajut Pillugit (CAFF) Piliriqatigiit.
-30-
Qaujigiarviksat:
Kiali Ininguvuk ICC (Alaaska) +1 907-274-9058 kelly@iccalaska.org
Tukumminnguaq Naikjai Uulsan ICC (Kalaałłiit Nunaa) +299 323632 tukumminnguaq@inuit.org
Sitiivan ᕼIanturi ICC (Kanata) +1 613 668-1923 type88@post.com