Maajji 9, 2023 – Nuuk, Kalaałłiit Nunaat – Pinasuarusiulauqtumi angirutaujuq sapujjauninginnut kajusiinnarunnaqtukkullu atuqtauninginnut tariuni iniit imainnarni akunialuk aggilauqtuq kisiani sivumuarutittiavaulluni, malittugit uqaqtangit Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajjingit.
Anigulauqtillugit arraagunut angiqatigiigasungniit, nutaaq nunarjuarmut piqujatigut maligialik angiqatigiiguti ikajurniaqtuq sapujjaullattaarnirnut marruit pingasunit nunarjuap tariunginnik ungataaniittunut gavamaqatigiit pilirijunnaqtanginnit.
“Inuit takujaraangamik tariurmik, takujugut tariurmik katittijuq uvattinnik avissimatittinngingaaqtuni,” uqaqtuq Siara Ulsvig, Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingita Nunarjuarmut Issivautanga. “Tariut inuusirijaujut Inunnut inulimaanullu nunarjuarmi.”
“Tariurmiut nirjutiit, Iqaluit tingmiallu upasuut Ukiuqtaqtumut, inuusirmigut niqiqaqtippaatigut Ukiuqtaqtuullu Tariunga niqissaqattiaqtuni qiturngiurviuvut unuqtunut nunarjuap uumajuruluujanginnut,” Ulsvig uqaqtuq. “Inuit tariurmiutaullutik Inuujut – tunngajugut sijjanut, tariunut tariullu sikuanut niqiqarunnarnittinnut, iliqqusituqattinnut kiinaujanullu. Inuit tautuktanginnit, Inuit pijunnarningititut, uumajulimaat ilagiiqatigiittut, atuniingajut – atauqsiq attuqtauguni tamakkiilimaanut attuingmat iluani katinngajut uumajuuqatigiingittunut sanasimajunut uumangittunut, uumajunut iliqqusituqanut ilanginnut.”
Lisa Qupirrualuk, Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit Kanatami Angajuqqaanga, ilaulauqtuq angiqatigiigasuttuni nipiqaqullugit Inuit taakkutiguunaq. “Ittarnit, Kinguvaariinit qaujijaujut inuuqatigittiarnittinnullu tariurmiut avatingit piviqaqtittisimavuq ajjiungittumik qaujimavvinmmik Ukiuqtaqtumi tariurni uumajuuqatigiingittunut, sigjanut, tariurnut tariullu sikunginnut ajjiunatik taimaittuujut tamaani.”
Qupirrualuk uqalauqtuq Nunaqaqqaaqtut qaujimajangit ilaliusimammata Inuit uqausinginnut, iliqqusituqanginnut uppirijanginnut pilirijjusinginnullu. “Uvattinnik taututtugut uumajutitut saniani asiit uumajut tariurni sijjanilu tariurni,” Qupirrualuk uqaqpuq. “Asijjiliqtumi nunarjuattinni, Nunaqaqqaaqtut qaujimajangit pirjuangujut inulimaanut, ilisarijaujarialiit pillattaatitut, annirnaqtutut tukisijaulutillu saniani kiglisiniarnikkut qaujimajaujunut.”
Nunaqaqqaaqtut qaujimajangit piqasiujjaujut tavvani nutaarmi angiqatigiigutimi iluaniikkami 2018. Qitiani Ukiuqtaqtumi Tariurmut angiqatigiigutimi atuliqtittilauqtuq 16 arraagunut iqalugasugiaqanginnirmik quttittumi Ukiuqtaqtumi. Tamakkiik angiqatigiigutiik tikkuaqsivuuk pilirianginnik Nunaqaqqaaqtut Inuit katujjaulutillu sanajauningit qaujimajaujunik.
“Qitiani Ukiuqtaqtumi Tariuq nunarjuamiunut tariunguvut angiqatigiigutilu sulikkanniuvuq nunarjuamiunut angiqatigiiguti Inuit nipiqarvigilluniuk ikajuqtutillu qaujimaniqtigut,” uqaqtuq Qupirrualuk.
“Katujjaulutik sanajauningit qaujimajaujunik sanajaujariaqaqput piqqusikkut malittunik Inungnut asinullu Nunaqaqqaaqtunut nungnut pijunnautiqaramik – qaujimajitaullutillu – naukkulimaaq qaujisarniqtigut attuajunullu pilirijunut,” uqaqtuq Uslvig. “Nunaqaqqaaqtut qaujimajangit aturialiit saattinirnut attuajunut tariurnut, uumajuuqatigiingittunut unurninginnut silaillu asijjirninginnit assururjuaqtunut.”
“Inuit sivunianiittut unuqtunut nunarjuarmi assururjuaqtunut silait asijjirninginnit, uumajuuqatigiingittunik asiujinirnit surunullu taimaimmallu takuvavut taanna angiqatigiiguti Kunning-Manturialmi Nunarjuarmi Uumajuuqaitigiingittunut Tunngavillu pirjuatitut piliriniqtitut sivumut irngutattinnut.’ Qupirrualuk uqakanniqtuni. “Nunarjuarmi qanuittiarialiit saputilugu Ukiuqtaqtuq Inungnillu pattaktauvuq taanna sivumuarniq.”
Taanna angiqatigiiguti ippigusuktuq Gavamaqatigiingittut Uqaqtanganut Pijunnarninginnut Nunaqaqqaaqtut Inuit Akiqangittukkullu Sivuniani Tusaumajunut angirnirnut, ilisaqsivuq atuutiqarninginnik Nunaqaqqaaqtut qaujimajangit pijunnarninginnullu Nunaqaqqaaqtut Inuit Inuillu tiliurivut tamakkiinik gavamanik taanna atuliqtiqullugu angiqatigiiguti atuliqtillattaarlugulu nukiqarluni. Taanna nunarjuaq tunngajuq taassumunga.
-30-
Uqaqatigiguk:
Ailiin Atams
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit
Katimajjingit (Alaaska)
eilene@iccalaska.org
Tukumminnguaq Nikjair Ulsan
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit
Katimajjingit (Kalaałłiit Nunaat)
tukumminnguaq@inuit.org
Apuril Pigalak
Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit
Katimajjingit (Kanata)
apigalak@inuitcircumpolar.com