Julai 19, 2014 – Inuuvik, Nunatsiaq – Taakkua Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit, Kanatami quviasullutik uqausiqaqput taanna ᕼuup Nakimajak niruaqtaunirmat Tugliuniarluni Angajuqqaamut – Nunarjuami ullumi Arraagutamaaqsiutiminnik Katimaniaqtillugit Inuuvimmi. Tuain Simis quviagijaukkanniqtuminiq Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut Angajuqqaangunirmut ilininga niruaratsaliurniq matujaminiutillugu Julai 23, 2014−ngutillugu.
Taanna Simissiup sitamagiliqtanga katimajiunirmik Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut Angajuqqaangulluni sivulliqpaami niruaqtaminiulluni Juuni 2002−ngutillugu. Angajuqqaarijaulluni Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut Kanatami, Simis Tuglirijaulluni − Angajuqqaangummijuq Kanatami Inungnut timiqutigijaujumut, Inuit Tapiriit Kanatamikkunnut. Simis piliriqataunginnaqtuq Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut Kanatami 1998−minik.
Marruunnik niruaratsaliangujjutiik Tuglirijaulluni−Angajuqqaangunirmut Nunarjuami Pijjutaujut pillugit sivurngani Julai 23, 2014 isulivviutitaujuq tikilauqtinnagu tunijaminiullutik: Vuurnan B. Aimus ammalu ᕼuup Nakimajak, taakkua tamakkiik Inuvialungmiutaak.
ᕼuup Nakimajak niruaqtaminiq katimajaqtuqsimajunut taakkunangaaqsimajunut sitamanik nunaliujunik Inuit Nunangannik. Paulatukmiuksaja, Nunatsiami, Nakimajak atuqattaqsimajamigut qaujimaniqatsiaqpuq iqqanaijaqattaqsimanirmut Kanatami qiniqtulirijikkunnut ammalu atuqtaugunnaqtut nunajait piuqsuaqtaugiaqarninginnut ammalu pivalliatsiaqtumi iqqanaijarvingmi pilirisimanikuulluni. Taanna sanngijumik nipiqaqtitsiniaqtuq Inungnit, piluaqtumi inuusuttunik.
“Upigusuppunga tunngasuttigianga. ᕼuup Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut – Kanatami, kiggaqtuijiuniarmat pijumajanginnik Kanatamiutait Inuit pilirinirmini Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut ammalu Nunarjuami,” uqaqtuminiq Simis. “Tavvani angajuqqaangunirmiisimaliqtillunga ukiut qulit ungataani pigiarutausimammat pimmariujumut kajusiinnarialimmut kamagitsiariaqarmallu sivitujumut−atuutilik piliriqatiqarniq Inungnit namminiqaqatittinnit ukiuqtaqtumi nunaliujunik. Kajusitikkanirniarianga tamanna quviasuppunga iqqanaijaariniarakkut arraagunik aggiqtunik. ”
“Quviasuppunga niruaqtaunnirama Tuglirijaunirmut−Angajuqqaangunirmut – Nunarjuami Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginut Kanatami,” uqaqtuminiq ᕼuup Nakimajak. “Pijuksaujaarniqaqpunga iqqanaijaqatiqarnianirmik piliriniqatsiaqtunut taakkununga Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut pilirijiujunut ammalu pijitsirlugit inuit tavvuuna pinasuarviginiaqtakkut. Qujagivakka taikkua uvannik ikajuqtuiqattaqsimajut tavvani piliriniaqtillunga.”
Taanna Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajingit Kanatami kiinaujaliurasuaqtiugani timiujuq sivuliqtaulluni katimajinut taakkua katimajiit niruaqtausimallutik sivuliqtiit taakkunangaaqsimajut nunataaqsimanirmut atiliuqsimajunut nunaliujunut: Inuvialuit, Nunatsiavut, Nunavik, ammalu Nunavut. Niruaqtausimajuq aulatsiji, angajuqqaaq, marruuk tugliullutik−angajuqqaak, ammalu titiraqti-kiinaujaliriji, aulatsivattut timiujumik.
Huup Nakimajaup Miksaanut:
Huup inuuniku inuuvimmi piruqsanikuulluni Paulaktumi, Nunatsiami. Piruqsanirmini piqqusituqaq atuqsugu piruqsajuminiq angunasuaqpatsuni, ikalugasuaqpatsuni ammalu mikigiarniapatsuni. Ukiuqalirami 12−nik, ᕼuup ilinniarunnaqtuminiq inuusiqaraluaqsuni napaaqtulimmi ilinniarviqaqsuni ataataminik, Juunamik, ammalu Inutuqarmik, Pili Ruupanmik.
Huup iqqanaijaqsimajuq mirnguisirvilirijikkunnut Kanatami sitamaujungigaqtut kanatami mirnguisirkungni nunaup atuqtaugunnarninga piuqsuaqtaugiaqarninga iqqanaijaariqasiutitsugu, qiniqtulirijikkunnut ammalu ilinniatitsinirmigut nipiqaqtitsinirmigullu Nunaqaqqaaqsimajunut turaangajunut piqataunirmini.
Huup iqqanaijaqatiqaqattaqsimajuq Inungnit ualinirmiunik Ukiuqtaqtumi, Nunavut ammalu Laagatuami Inuit ilusinga Pillugu qaujisarnikkut Nunami pilirijiuqataulluni qaujisaqtulirinirmullu ikajuqtiulluni. Uqaujjigiaqtiuqataunnirmijuq ikajurviqaqsimallunilu pivalliajauninganik titiraqtausimaningit Qanuqtuuniq. (Nanisiniq Tunngaviqatsiarunnarningani Inuusiup) “Qanuippita angutaulluta” ikarraak marruuk takunnagaksaq aipiitiiniakkut− APTN Inuit angutiit ilusingita ammalu qanuingitsiarunnarniup−miksaanut ammalu una “Inuusuttuujunga, upigusuttunga” takutsautsautigingijut takunnagaksait APTN-kkut Inuit Inuusuttut miksaannut, uqaqatiqarunnarniq nalunaijarunnarniq ammalu piqataugunnarniup miksaanut.
Huup pijitsiqattaqsimajuq tukimuaktitsinikkut ammalu qaujisaqtulirinirmut ikajuqtiunikkut Ukiuqtaqtumi Uangnami Tukisigiarvitsanut “Qanuigiarutiqarunnaniq Silaup Asijjirninganik” ilinniasinnaat katimaqattanikkut Paulaktumi, Nunatsiavummi ammalu Aatuaami, Aantiurijumi. Tukimuaktitsijuminiq qaujisarninganik Silattusarvijjuaq Kupaikmi paulaktumi atuqtauvanningita surrasimanaqtut ammalu imialuk apiqsuqtautillugit ilinniaqtiit, ilisaijiit ammalu nunalingmi sivuliqtiit nuatapuniaqtillugit qaujisarnirmi uqausiujut inungnut atuqtaujuksamaangutillugit nunalingminni tatumungalingajut pillugit.
Huup maannaujumi iqqanaijaqtuq Raiłliankunnut Kanatami Killiliurijunut Angajuqqaangulluni aulatsiji qulillu atausillunik qaujisautinut inigijaujunik Inuuvimmi, Nunatsiavummi. Parnainirmut piliriatigut ammalu iqqanaijaqtitaarnirmut inungnit kanatami sivulliutisimajanga taaksuma ᕼuup ammalu suli sivulliutitsugu turaagarillugu. Turaaqtanga piqasiujjiniq ammalu makigiakkannitillugu inuit piqatauvanningat iqqanaijaani piliriqataunikkut, iqqanaijaqtitaarnikkut, piliriqatiqarnikkut, sivulirnikkut ammalu ilinniatillugit nangminiqaqataujut tamatumunga.
Huup ilagijauqattaqsimajuq nunalingmi ammalu nunait avittuqtausimaningitigut timiqutaujunut suurlu ᕼamlakkunginnut Paulaktuup katimajiuqataulluni ammalu ikajuqtuminiulluni saqqititauningani Paulatuk Pivalliatitsinirmut Kuapuriisakkunginnut piliriqatiqaqsuni Inuvialuit Nunalinginnut Kuapuriisakkunnut. Tukimuaktitsijiuqattaqsimajuq ammalu piqatauvigillugu ajuqsanginniq−niqiqariaqarnirmut pigiaqtitsigugutaujutigut ammalu qatimatitsinikkut Nunatsiavummi ammalu Nunavummi.
Tunisimaniqaqpuq kajusititsinirmik piqqusituqaqtigut piusirijaujunik Inuusirmi unikkaangitigut inutuqait ammalu angunasuaqtiit mikigiarniaqtiillu piqasiutillugulu kajusititsinirmigut “Nunami Asini” piliriangujutigut inutuqarnut ammalu inuusuttunut turaangajunut. Upagutiqattaqsimajuq amisunut sivuliqtiunirmut katimajunut ammalu ilinniakanniqsimatsuni suurlu Jaan Maaksivius upirngasaakkut sivuliqtiunirmut Sipukainmi, Uaasingtunmi ammalu Algaankuin Silattusarvijjuangani Aantiurijumi.
Iqqanaijanngigaigami ammalu nunalimmut piqataunngikainnaraigami, Huup Lantan, Aantiurijumiikainnapattuq paningik Maatalain ammalu Gurais ammalu ilinniariaqattarmatik nunalimminni. Maannaujuq Atmatamiuta, Alpuutami, iqqanaijaaqaqsuni pinasuarusirnik arvinilinnik iqqanaijaqpatsuni ammalu pinasuarusirnik arvinilinnik nuqqangavatsuni, piviqarvigilluniuk tamanna Inuit Ukiuqtaqtumiuqatigiit Katimajinginnut Angajuqqaanguniq – Nunarjuami.
Huup iqqanaijaariqattaqsimanikungit ammalu nangminiq atuqsimajangit pillugit pijunnaqsisimatsiarutigivangit atuutiqaqtukkut pigiaqtitsigutausimajuq atuliqtitauqullugit piliriaksait ikajurniliit inungnik.